ژئوفنسی یا حصار جغرافیایی: ابزاری کلیدی در مدیریت موبایل سازمانی (MDM)

ژئوفنس (Geofence) در واقع یک “حصار مجازی” است که دور یک محدوده جغرافیایی واقعی کشیده می‌شود. مانند یک حصار فیزیکی، ژئوفنس مرزی بین آن موقعیت و محیط اطرافش ایجاد می‌کند. با این تفاوت که این حصار مجازی قادر است حرکت “داخل” مرز تعیین شده را نیز تشخیص دهد. این محدوده می‌تواند به هر اندازه و شکلی باشد، حتی به سادگی یک خط مستقیم بین دو نقطه.

ژئوفنس‌ها با استفاده از نرم‌افزارهای نقشه‌برداری ایجاد می‌شوند که به کاربر اجازه می‌دهد خط حصار مجازی را روی منطقه جغرافیایی مورد نظر خود ترسیم کند. این حصار از مجموعه‌ای از مختصات (یعنی طول و عرض جغرافیایی) تشکیل شده است، یا در مورد یک ژئوفنس دایره‌ای، از یک نقطه مرکزی شکل می‌گیرد.

تکنولوژی ژئوفنس (حصار جغرافیایی) چگونه کار می‌کند؟ 

ژئوفنس‌ها با نرم‌افزارهای نقشه‌برداری ایجاد می‌شوند. این نرم‌افزارها به کاربر امکان می‌دهند خطوط حصار مجازی خود را بر روی منطقه جغرافیایی مورد نظر ترسیم کنند. نرم‌افزار ژئوفنسینگ از مجموعه‌ای از مختصات (طول و عرض جغرافیایی) استفاده می‌کند، یا در مورد یک ژئوفنس دایره‌ای، یک نقطه مرکزی را مبنای کار قرار می‌دهد. بدین ترتیب، کاربران می‌توانند به صورت دیجیتال محدوده مکان مورد نظر خود (مثلاً یک کسب‌وکار کوچک) را مشخص کنند، بدون اینکه نیاز به نصب حصار فیزیکی داشته باشند.

ژئوفنسینگ درنرم افزارهای MDM چگونه کار می‌کند؟

در یک نرم افزار مدیریت موبایل سازمانی (MDM) – مانند “فورگ (MDM)” – که قابلیت ژئوفنسینگ را دارد، به راحتی می‌توانید یک یا چندین منطقه جغرافیایی را با ترسیم دایره‌هایی روی نقشه تعریف کنید. سپس می‌توانید موقعیت جغرافیایی دستگاه‌های خود را مشاهده کرده و اقدامات خودکاری را انتخاب کنید که هنگام خروج این دستگاه‌ها از مناطق تعریف شده، انجام شوند. برخی از اقدامات ممکن پس از خروج از منطقه عبارتند از:

• تضمین امنیت داده‌های برنامه:” با پاکسازی، غیرفعال‌سازی یا حتی حذف خودکار برنامه‌ها زمانی که دستگاه مربوطه خارج از منطقه مجاز شناسایی شود.
• قفل کردن گوشی:” با یک کد منحصر به‌فرد که بدون آن دستگاه قابل استفاده نیست. این کد را در هر زمان می‌توانید از پروفایل دستگاه در راه‌حل مدیریت دستگاه همراه فورگ (MDM) بازیابی کنید.
• بازنشانی گوشی (Factory Reset):” تمام داده‌های ذخیره شده روی دستگاه را پاک کرده و آن را به تنظیمات اولیه کارخانه بازمی‌گرداند.
•  به‌طور کلی:” اجرای هر نوع دستور سیستمی روی دستگاه امکان‌پذیر است.

مزایای استفاده از ژئوفنسینگ چیست؟

1. کاهش کلی هزینه‌ها – با ردیابی حرکات دستگاه‌های همراه و هشدار در صورت خروج غیرمجاز از مناطق، شرکت‌ها می‌توانند از ضررهای مادی، سرقت‌های احتمالی یا آسیب‌های تصادفی جلوگیری کنند. این امر به‌ویژه برای سازمان‌هایی دارای دارایی‌های همراه ارزشمند (مانند ترمینال‌های انبار مقاوم در بخش‌های لجستیک یا حمل‌ونقل، یا دستگاه‌های فروش یا اطلاعاتی در بخش‌های خرده‌فروشی، گردشگری یا دولتی) بسیار مفید است.
2. امنیت داده‌ها – ژئوفنسی امکان انجام اقدامات خودکار هنگام خروج دستگاه از منطقه از پیش تعریف شده را فراهم می‌کند. بنابراین، در صورت خروج از منطقه، امکان حذف داده‌ها یا صرفاً مسدود کردن دستگاه وجود دارد. این موضوع در صنایعی که حریم خصوصی داده‌ها اولویت دارد، امری حیاتی است و در محیطی با تهدیدات سایبری فزاینده، نگرانی روزافزون همه سازمان‌ها محسوب می‌شود. در نهایت، چنین راه‌حلی می‌تواند با سیاست‌های اجرایی متناسب با موقعیت مکانی (مانند تعریف سیاست‌های امنیتی خاص بر اساس موقعیت، کشور یا نوع فروشگاه) سازگار شود.
3. بهینه‌سازی عملیات – حصار جغرافیایی مدیریت تعداد دستگاه‌های همراه را بهبود می‌بخشد. به‌عنوان مثال، می‌توان اقدامات یا هشدارها را به‌محض خروج دستگاه از یک منطقه تعریف کرد. این امکان ردیابی دقیق‌تر توزیع جغرافیایی منابع سخت‌افزاری و پاسخگویی سریع به نیازهای خاص هر مکان یا پروژه را فراهم می‌کند.
4. انطباق با مقررات – برای صنایع تحت‌نظارت مانند بهداشت و درمان یا امور مالی، ژئوفنسینگ می‌تواند با پیکربندی متفاوت هر ترمینال بر اساس منطقه مقصد و اعمال سیاست‌های سختگیرانه حریم خصوصی، به شرکت‌ها در انطباق با الزامات نظارتی کمک کند.
5. ردیابی بلادرنگ – ژئوفنسی از طریق MDM مبتنی بر موقعیت‌یابی جغرافیایی (Geolocation) دستگاه‌ها است و امکان ردیابی لحظه‌به‌لحظه دستگاه موبایل را فراهم می‌کند. این امر به‌ویژه برای شرکت‌هایی که در محیط‌های پویا مانند لجستیک یا حمل‌ونقل فعالیت می‌کنند، بسیار مفید است. مدیران می‌توانند حرکات دستگاه‌ها را زیر نظر داشته و فوراً نسبت به موقعیت‌های غیرمنتظره واکنش نشان دهند.

ژئوفنسینگ در مدیریت موبایل سازمانی فورگ (MDM)  

ابزارهای ژئوفنسینگ مانند “فورگ (MDM)” ،که بخشی از نرم افزارهای مدیریت تحرکات سازمانی هستند، کار مدیران فناوری اطلاعات را برای ردیابی و ایمن‌سازی دارایی‌های همراه و داده‌های روی آن‌ها آسان‌تر می‌کند. این نرم‌افزار ژئوفنسینگ به‌طور خودکار موقعیت دستگاه را ردیابی کرده و پس از شناسایی عدم انطباق دستگاه (خروج از منطقه)، اقدامات پیکربندی شده را اجرا می‌کند. این اقدامات کمک می‌کنند تا مدیر فوراً از دستگاه‌های غیرمنطبق مطلع شود و دسترسی به داده‌های روی این دستگاه‌ها خارج از مرزهای مجاز غیرممکن شود. در نتیجه، امنیت داده‌ها حفظ شده و از دسترسی غیرمجاز به شبکه سازمانی از طریق دستگاه جلوگیری می‌شود.

نحوه راه‌اندازی ژئوفنسینگ فورگ در دستگاه‌های اندروید 

راه‌اندازی حصار جغرافیایی در Forg MDM شامل مراحل زیر است:  

مرحله ۱  : ایجاد یک ژئوفنس (تعیین محدوده جغرافیایی) برای اعمال تغییرات در موبایل یا تبلت سازمانی  

مرحله ۲ :ایجاد یک سیاست پیش فرض جهت اعمال تنظیمات و محدودیت های مورد نظر در صورت خروج دستگاه از محدوده جغرافیایی (ژئوفنس مشخص شده)

مرحله ۳ : تنظیم یک سیاست ژئوفنس جهت اعمال تنظیمات و محدودیت های موردنظر در زمان حضور در محدوده جغرافیایی (ژئوفنس مشخص شده)

وقتی دستگاهی از حصار مشخص شده خارج شود یا وارد منطقه ژئوفنسی شود، چه اتفاقی می‌افتد؟

در صورت خروج دستگاه از حصار جغرافیایی مشخص شده، دستگاه از سیاست پیش فرض استفاده خواهد کرد و محدودیت های این سیاست فعال خواهد شد. 

در صورت ورود دستگاه به ژئوفنسی، تنظیمات و محدودیت های مشخص شده در سیاست ژئوفنس اعمال خواهد شد. 

نتیجه‌گیری

ژئوفنسینگ در MDM به‌عنوان یک قابلیت محوری در مدیریت دستگاه همراه ظهور کرده است که طیف وسیعی از ویژگی‌ها و عملکردها را ارائه می‌دهد و نحوه مدیریت و کنترل دستگاه‌ها بر اساس موقعیت مکانی را متحول می‌کند. با بهره‌گیری از قدرت ژئوفنسینگ، سازمان‌ها می‌توانند امنیت تقویت‌شده، عملکردهای بهینه‌سازی شده دستگاه، استفاده کارآمد از منابع و اقدامات خودکار مبتنی بر موقعیت‌های جغرافیایی واقعی را تضمین کنند. انعطاف‌پذیری، ارتقاء امنیت و قابلیت‌های مدیریت متمرکز ژئوفنسینگ در MDM، آن را به ابزاری ضروری در استراتژی‌های مدرن مدیریت دستگاه تبدیل کرده است که به سازمان‌ها توانایی بهینه‌سازی استفاده از دستگاه‌ها، افزایش امنیت و تضمین انطباق در چشم‌انداز پویای فناوری موبایل را می‌دهد.

سوالات متداول (FAQ)

ژئوفنسینگ گوشی چه تفاوتی با ردیابی (GPS Tracking) دارد؟  

دو تفاوت اصلی بین ردیابی GPS و ژئوفنسینگ وجود دارد. اولاً، GPS قادر است موقعیت یک فرد یا شیء را به‌صورت بلادرنگ ردیابی کند، در حالی که ژئوفنسینگ فقط زمانی امکان ردیابی را فراهم می‌کند که شیء وارد یک منطقه از پیش تعریف شده شود یا از آن خارج شود. ثانیاً، GPS برای کار کردن نیاز به دید مستقیم به ماهواره‌ها دارد، در حالی که ژئوفنسینگ حتی بدون دید مستقیم (تا زمانی که سیگنال سلولی یا وای‌فای به اندازه کافی قوی باشد) نیز می‌تواند کار کند.

از نرم‌افزار ژئوفنسینگ در کجا می‌توان استفاده کرد؟

ژئوفنسینگ کاربردهای متعددی در زمان واقعی دارد. به‌عنوان مثال، یک سازمان ممکن است دستگاه‌های اختصاصی را به‌عنوان کیوسک ثبت‌نام مستقر کرده باشد که کارمندان یا بازدیدکنندگان هنگام ورود به سازمان، اطلاعات خود را ارائه می‌دهند. با این حال، استفاده از این دستگاه‌ها باید به محوطه سازمان محدود شود. با استفاده از MDM به‌عنوان نرم‌افزار ژئوفنسینگ، مدیر فناوری اطلاعات می‌تواند یک سیاست ژئوفنس ایجاد کرده و آن را با این دستگاه‌ها مرتبط کند، به‌طوری که داده‌های موجود در آن‌ها هنگام ترک منطقه جغرافیایی از پیش تعریف شده (که در این مورد محوطه سازمان است) به‌طور خودکار حذف شوند. شما همچنین می‌توانید ژئوفنس‌هایی در اطراف تمام دفاتر منطقه‌ای خود ایجاد کنید و قانونی تعیین کنید که مدیر فناوری اطلاعات را از خروج دستگاه‌های مدیریت شده از مناطق حصارگذاری شده مطلع کند و همچنین اطمینان حاصل کند که داده‌های روی دستگاه‌ها در صورت سرقت، به دست افراد نادرست نیفتد.  

آیا اقدامات ژئوفنسینگ در حالت آفلاین دستگاه کار می‌کند؟ 

در دستگاه‌های اندرویدی، اقدامات ژئوفنسینگ حتی اگر دستگاه آفلاین باشد اجرا خواهند شد.